پاکسازی در جوشکاری به چه معناست؟
واقعیت اینست که پاکسازی در جوشکاری چیزی جز یک فرآیند ساده برای بهبود کیفیت جوش نیست و عبارتست از یک فرآیند حذف اکسیژن که قبل از جوشکاری، اکسیژن را از داخل یک جزء مهر و موم شده خارج میکند. به لطف دمای بالای فرآیند جوشکاری، استخراج اکسیژن از داخل قطعه، از قسمت پشت جوش در برابر اکسیداسیون محافظت میکند.
پاکسازی در جوشکاری چیست؟
ایجاد شرایط جوش کامل هنگام جوشکاری تیتانیوم، فولاد ضد زنگ و سایر موادی که در برابر خوردگی مقاوم هستند، حیاتی است؛ به این دلیل که مقاومت در برابر خوردگی به آن بستگی دارد. درز جوش گرم شده در طول فرآیند جوشکاری در معرض هوا قرار میگیرد و اگر محکم نشود اکسید میشود. یا باید از این اکسیداسیون اجتناب کرد و یا در نهایت به آن توجه کرد. جوشکاری موثر تا حدی به ترکیبی از تکنیکها و تجهیزات تصفیهء مناسب بستگی دارد.
یک سوال متداول در مورد تصفیه، سرعت جریان آن است و در واقع این جریان تا حد زیادی به حجم تصفیه بستگی دارد.
در دنیای واقعی، جوشکار باید جریان کافی را هدف قرار دهد تا به آرامی اکسیژن را به بیرون براند و در داخل محفظه پاکسازی نسبت به خارج از آن، نیرویی بسیار بالاتر را حفظ کند. این فعالیت در حین جوشکاری مانع از ورود مجدد اکسیژن تازه به ناحیه تصفیه شده از طریق سطح جوش میشود و در نتیجه اصطکاک اضافی را کاهش میدهد که میتواند منجر به مشکلاتی در قوس جوش شود.
یکی دیگر از سوالات متداول مربوط به تصفیه جوش، مدت زمان تصفیه است. جوشکارها علاوه بر تجربه عملی در تعیین زمان تصفیه، میتوانند از روش های مختلفی که برای تعیین لحظه دقیق جوش ابداع شده، استفاده کنند.
ضرورت پاکسازی در جوشکاری
جوشکاری با تولید گرمای شدید فلز را به واکنش با اکسیژن هوا تحریک میکند. اکسیداسیون بعدی باعث میشود جوش ضعیف به نظر برسد و جوش را از آنچه باید باشد نرمتر میکند. جوشکارها یک گاز بی اثر (هلیوم، آرگون یا ترکیبی از این دو) را روی جوش هدایت میکنند تا جوش را در گرمترین حالتش حفظ کند. گاز بی اثر با جوش تداخلی ندارد و اکسیژن را از مسیر جوش خارج میکند.
جوشهای تیگ محافظت نشده با ترکها و پاشش زیادشان افتضاح به نظر میرسند. علاوه بر این، مقدار قابل توجهی ماده چرب غلیظ (گانک) ناشی از اکسیداسیون در بالای مهره خواهید داشت. جوشهای محافظت نشده خیلی خیلی نرم و در معرض پارگی و شکافتن (در نهایت) هستند. اینست که در جوشکاری، گاز محافظ نقش مهمی ایفا میکند.
پاکسازی یک گزینه عالی برای جوشکاری مس، آلومینیوم، فولاد و سایر فلزات مشابه است. با این حال، برای فولاد ضد زنگ گزینه چندان خوبی نیست؛ چون کرومی که با آلیاژ ترکیب میشود میتواند هم قسمت جلویی و هم قسمت پشتی جوش را ذوب کند. اگر این اتفاق بیفتد، قسمت پشتی اتصال جوش تیره رنگ و پر از لکههای ناهموار میشود. جوشکارها به این پدیده “شکرک” میگویند.
فرآیند پاکسازی چیست؟
پاکسازی یکی از چیزهایی است که هر جوشکاری باید آن را بداند. به این دلیل که وقتی یک جوش را تمیز میکنید، از محل اتصال جوش هرگونه گازی را که ممکن است در حین یا بلافاصله بعد از جوشکاری روی جوش تأثیر بگذارد و منجر به خوردگی، تغییر رنگ یا اکسید شدن شود، از بین میبرید. فرآیند پاکسازی در ده مرحله انجام میگیرد:
مرحله ۱: اقلام را جمع آوری کنید
لیست اقلامی که یک جوش پاکسازی شدهء موفق نیاز دارد چندان طولانی نیست: کلاه جوش، جوشکار، آرگون، شمع پاکسازی اره و فایل؛ این مواد اطمینان ایجاد میکنند که جوش ایجاد شده مرتب و جذاب است و بدون هیچ مشکلی از مرحلهء ارزیابی سر بلند بیرون میآید.
مرحله ۲: قبل از جوش
قبل از جوشکاری از برش مناسب لوله اطمینان حاصل و حتما مشخصات برش را روی نقشه مطالعه کنید. هرگز با حدس و گمان کار نکنید. برش ضعیف به یک تناسب ضعیف منجر و موجب جوشکاری ضایعی میشود که مطابق استانداردها نیست. در حالت ایدهآل، باید از این قانون پیروی کنید: یک تا دو بار برش را اندازه بگیرید تا به یک برش خوب و یک جوش عالی برسید.
مرحله ۳: لوله را ایمن کنید
در لوله کشی، خیلی مهم است که جوشی با تناسب خوب ایجاد کنید، بدان معنا که لوله باید ایمن باشد. همیشه در اثر برش با اره سوراخهایی جزئی بر روی لوله باقی میماند که باید گرفته شود. چون باقی گذاشتن آن روی لوله باعث آلودگی جوش میشود که در این صورت بازرسان، جوشکار را مجبور میکنند که جوش را ببُرد و دوباره روی آن کار کند؛ که این اصلا خوشایند نیست. علاوه بر این، تناسب کار با پر کردن آنها بهتر میشود به این دلیل که با از بین رفتن سوراخها و لکههای کوچک، سطح کار تمیز و بی عیبونقص میشود.
مرحله ۴: قرار دادن درپوش پاکسازی
در طرف مقابل لوله، باید درپوش پاکسازی قرار داد و آن را خوب بست تا نیفتد. قطعات لاستیکی ضخیم و شمعهای پاکسازی سوراخهایی دارند که نشت آرگون به بیرون را به حداقل میرساند تا با ایجاد فشاردر داخل لوله باعث ترکیدن جوش نشود.
مرحله ۵: ورود آرگون
برای پر کردن لوله، آرگون باید با فشار توصیه شدهء دو پوند بر اینچ مربع (psi) وارد شود. از آنجایی که آرگون به آرامی حرکت می کند، قبل از شروع جوشکاری یک ثانیه صبر کنید. به طور کلی، یک قانون خوب اینست که منتظر بمانید تا هوا از طرف دیگر سوراخِ باز خارج شود.
مرحله ۶: تناسب
حالا که آرگون را از طریق لولهها به حرکت واداشتید، لولهها را متناسب کنید. این کار خیلی مهمتر از جوش است چون اگر تناسب شما بد باشد، جوش بدی خواهید داشت.
مرحله ۷: جوشکاری
قسمت بعدی مرحلهء لذتبخش جوشکاری است. جوشکاری خیلی مهم است و شما میتوانید کاپ را آزاد بگذارید یا آن را راه ببرید.
مرحله ۸: بازرسی
یک قدم به عقب برگردید و لوله جوش داده شده را بررسی کنید. وارسی جوش مورد نیاز است تا اگر عیبی وجود دارد که باید اصلاح شود، این کار را بکنید؛ والا جوش شما خراب و باعث هدر رفتن هزینه و وقتتان میشود.
جمعبندی
حالا میدانیم که پاکسازی در جوشکاری چیست، چرا لازم است، پیوند اولتراسونیک چطور کار میکند و فرآیند انجام آن چیست. با استفاده از این اطلاعات، میتوانید بفهمید آیا جوش تصفیه برای کاربرد خاص شما مناسب است یا نه و همچنین چطور میتوانید آن را به طور موثر انجام دهید تا بهترین نتایج را به دست آورید.
پرسشهای مرتبط
❓ پاکسازی جوش فولاد ضد زنگ چیست؟
فولاد ضد زنگ به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و سهولت نگهداری، اغلب برای کاربردهای صنعتی، فرآوری مواد غذایی، شیمیایی و دارویی بکار میرود. همانطور که تغییر رنگ حرارتی همزمان با ذوب بیشتر میشود، ایمنی فلز جوش کاهش مییابد و به یک بستر تجمع یا اکسیداسیون آفات برای شروع شرایط خاص بدل میشود، جلوگیری یا از بین بردن این اکسید و تغییر رنگ حرارتی خیلی اهمیت پیدا میکند.
در چنین شرایطی، پاکسازی جوشکاری بخصوص در صورتی مفید است که شستشوی بعد از جوشکاری، مثلا در داخل لوله ها، امکانپذیر نباشد. بدون هیچ گونه عملیات بعد از جوشکاری، پاکسازی این اطمینان را میدهد که ریشه جوش تیگ در یک لوله یا تیوب دارای رنگ حرارتی است که بیشتر از یک لوله باریک نیست.
❓پاکسازی برگشتی در جوشکاری چیست؟
برای توضیح مختصر آن، پاکسازی برگشتی جوش، محل اتصال جوش داده شده را جلوتر از آرگون قرار میدهد تا از خوردگی جوش در طرفی که با مشعل محافظت نمیشود، جلوگیری کند. نمونهای از این کار که برای جلوگیری از شکرک زدن قسمت داخلی مهره جوش انجام میشود، پر کردن لوله ساخته شده از فولاد ضد زنگ با گاز آرگون در موقع جوشکاری قسمت بیرونی است.
پاکسازی برگشتی در جوشکاری برای جلوگیری از آلودگی در سمت جوشکاری نشده ریشه انجام میشود. اگر دسترسی به ریشه امکان پذیر باشد، فرد جوشکار میتواند بین آسیاب کردن یا پاکسازی ریشه برای بیرون آوردن هسته و سپس جوش دادن مجدد آن از کنار ریشه یکی را انتخاب کند. اگر دسترسی به ریشه جوش، امکانپذیر نباشد، باید از پاکسازی ریشه استفاده شود که در درجه اول برای فولاد ضد زنگ بکار میرود. با این حال، میشود از آن در فولادهای کم آلیاژ و کربن هم استفاده کرد، یعنی جایی که به بیشترین قوام نیاز است.