در فرآیند ساخت فلز، جوشکاری گالوانیزه یک تکنیک مهم و ارزشمند است که به ویژه در ساخت توریهای گالوانیزه یا پارچه سیم فولادی گالوانیزه استفاده میشود.
با این حال، در طول سالها، به دلیل مشکلات خاصی که برای سلامت جوشکار و خود مواد ایجاد میکند، شهرت بدی به دست آورده است. اما با وجود دانش و مهارت مناسب، سلامت پرسنل جوشکاری با مشکلی مواجه نخواهد شد. چون داشتن درک کافی از این فرآیند هم منجر به نتیجه نهایی رضایتبخشی میشود، پس این نوشتار را تا آخر دنبال کنید:
۱. تعریف گالوانیزه
اساساً گالوانیزه ورقهای فولادی معمولی است که با فلز روی پوشانده شده و در برابر زنگ زدگی مقاوم است. یک ورق فولادی معمولی معمولاً از آهن ساخته میشود و در مواجهه با رطوبت مستعد زنگ زدگی است.
گالوانیزه یکی از رایجترین انواع فولاد در بازار امروز و یکی از دلایل اصلیاش، دوام طولانی این فلز است. گالوانیزه همچنین دارای خاصیت ارتجاعی مشابه فولاد و جدای از آن، دارای ویژگیهای مقاوم در برابر خوردگی پوشش روی-آهن است.
علاوه بر این، گالوانیزه بیشتر برای ساختمانهای اسکلت فلزی مدرن و بعضی از صنایع بکار میرود، از جمله: صنایع بادی و خورشیدی، صنایع خودروسازی، صنایع ساختمانی و صنایع مخابرات.
۲. مشکلات مربوط به مواد در هنگام جوشکاری گالوانیزه
مشکلات خاصی وجود دارد که جوشکاران ممکن است هنگام جوشکاری گالوانیزه با آن مواجه شوند، از جمله:
مشکل خوردگی
در بحث جوشکاری گالوانیزه، مقاومت در برابر خوردگی یک مشکل رایج و ایده گالوانیزه برای جلوگیری از زنگ زدگی فولاد است. با این حال، قبل از جوشکاری اول باید فلز روی را از سرتاسر نقاط جوشکاری پاک کنید که در نتیجهء آن، فلز دوباره مستعد خوردگی میشود.
تنها راه حل این مشکل، گالوانیزه کردن فولاد بعد از اتمام جوشکاری است که با وجود زمان بر بودن، روشی عملی برای حفظ خاصیت مقاومت در برابر خوردگی مواد است.
مشکلات مربوط به پوشش
جدای از مشکلات سلامتی که جوشکاری گالوانیزه میتواند ایجاد کند، مشکلات دیگری هم وجود دارد که ممکن است با آنها مواجه شوید. یکی از چالشهایی که در مورد جوشکاری گالوانیزه مطرح میشود، پوشش روی گالوانیزه است که میتواند جوش را به خطر بیندازد؛ چون روکش نفوذ را دشوارتر میکند و میتواند باعث ایجاد آخال و تخلخل در جوش شود.
برای جوشکاری موفقیت آمیز گالوانیزه، به یک جوشکار ماهر نیاز است. علاوه بر این، برای حل مشکل پوشش، باید آن را از ناحیهای که بناست جوشکاری شود حذف کنید. همچنین میشود در قسمت پوشش داده شدهء ناحیه جوش از ماده پرکننده استفاده کرد.
۳. مراقبت و نگهداری مناسب برای محافظت از گالوانیزه
برای جلوگیری یا به حداقل رساندن مشکلات مربوط به گالوانیزه، مراقبت و نگهداری کلی از محصولات خیلی اهمیت دارد. در اینجا به چند دستورالعمل مهم برای انجام این کار اشاره میکنیم:
- محصولات گالوانیزه نباید در شرایطی قرار بگیرند که pH بین ۱۲-۶ باشد؛ به این دلیل که پوشش گالوانیزه میتواند بیش از حد معمول دچار خوردگی شود.
- نباید به طور خاص در محیطهای خورنده، تماس مستقیمی بین محصولات گالوانیزه با فلزات غیر مشابه (شامل برنج و مس) وجود داشته باشد.
- از تمیز کردن یا شستن محصولات گالوانیزه به روش ساینده خودداری کنید. یک فیلم حائل ِنازک از مواد خورده شوندهء نامحلول از جنس روی وجود دارد که روی سطح بیرونی گالوانیزه ایجاد شده (با نام پتینه) که از آن در برابر خوردگی محافظت میکند. تمیز کردن شدید، این لایه محافظ را پاک میکند و در نتیجه فلز روی بیشتری مصرف میشود که در نهایت باعث کاهش عمر گالوانیزه میشود.
- برای محصولات گالوانیزه که در مناطق بسیار خورنده مثل مکانهای ساحلی و صنعتی سنگین قرار دارند، حتماً محصول را به طور مرتب با آب آشامیدنی شستشو دهید. همچنین در این شرایط نباید فلز در معرض باران و آفتاب قرار بگیرد.
- اطمینان حاصل کنید که محصولات گالوانیزه را برای مدت طولانی در مناطق مرطوب و هواخور نگهداری نکنید، چون محل نگهداری فلز باید خشک و دارای تهویه مناسب باشد.
۴. مسائل بهداشتی در مورد جوشکاری گالوانیزه
به غیر از مسائل مادی، خطرات سلامتی هم وجود دارد که اپراتورها ممکن است با آن مواجه شوند، از جمله:
تب دود فلز
موقع جوشکاری گالوانیزه، پوشش روی به راحتی بخار میشود و بخار اکسید روی را تشکیل میدهد که با هوا مخلوط میشود. این گاز ممکن است اثرات کوتاه مدتی بر سلامتی شما بگذارد که با نام “تب دود فلز” شناخته میشود. جوشکاران ممکن است بعد از استنشاق این دود، علائمی شبیه آنفولانزا را تجربه کنند، مثل تهوع، سردرد، تب بالا، لرز و تشنگی که علائم معمولا در عرض ۴۸ ساعت از بین میروند.
نگرانی های بلند مدت سلامتی
مقدار کمی سرب روی پوشش گالوانیزه وجود دارد که موقع جوشکاری تبخیر شده و با ایجاد بخار اکسید سرب مشکلات سلامتی طولانی مدت مثل سرطان ریه و مغز و حتی عوارضی در سیستم عصبی را شکل میدهد. بنابراین، استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب برای جلوگیری از این مشکلات سلامتی خیلی مهم است.
تجهیزات ایمنی و آموزش مناسب
همه نگرانیهای ایمنی ذکر شده در بالا، در عدم آموزش ایمنی جوشکار خلاصه میشود. بسیار مهم است که جوشکار به خوبی آموزش دیده باشد و به کمک محافظ جوش، صورت خود را از دود دور نگه دارد. جوشکار همچنین باید در موقعیت مناسبی قرار بگیرد تا در معرض بیشترین جریان هوای تمیز باشد. جدای از آن، این کار از جمع شدن گرد و غبار اکسید شده در داخل محافظ جوشکار هم جلوگیری می کند.
برای اهداف ایمنی، جوشکار باید از ماسک با کیفیت استفاده کند و بطور کامل در مورد اقدامات ایمنی در زمینه جوشکاری آموزش ببینند.
۵. راههای بهبود ایمنی جوشکاری
برای اطمینان از ایمن بودن اپراتور در هنگام جوشکاری، رعایت نکات زیر ضروری است:
لباس مناسب بپوشید
به یاد داشته باشید فردی که موقع جوشکاری در معرض آن قرار میگیرد تحت اثرات مخرب اشعه ماوراء بنفش و مادون قرمز است. علاوه بر این، جرقهها میتوانند به راحتی در جیبهای باز، شلوارهای پاکتی یا پیراهنهایی که کاملاً دکمهبندی نشدهاند، وارد شوند. به همین دلیل باید لباسهایی بپوشید که پوست را در معرض این مواد قرار ندهد. همچنین مطمئن شوید که کبریت یا فندک همراهتان نباشد.
به لوازم حفاظتی مجهز شوید
قبل از هر چیز، به هر پرسنل جوشکاری باید تجهیزات حفاظت فردی جوشکاری مناسب ارائه شود، شامل: دستکشهای جوشکاری، کلاه ایمنی، ژاکتهای چرمی و چکمه. جدای از این چرخ دنده ها، به ویژه هنگام جوشکاری گالوانیزه به یک ماسک تنفسی نیاز شدید هست.
برای بهترین محافظت از پا، از کفش یا چکمه چرمی بلند استفاده کنید و مطمئن شوید که شلوارتان تا روی کفشهای شماست. از استفادهٔ کفشهای پارچه ای خودداری کنید چون به راحتی میسوزند.
مطمئن شوید که هوای تنفسی تمیز به اندازه کافی وجود دارد
دود و کفهایی که در حین جوشکاری ساطع میشوند میتوانند سلامتی را به خطر بیندازند، چون با تجمع دودهای سمی ممکن است گازهای محافظ جایگزین هوای تنفسی شوند. بنابراین، کار کردن در یک منطقه با تهویه مناسب خیلی مهم است.
اگر دستگاه جوشکاریتان در فضاهای محدود کار میکند، از هود اگزوز استفاده کنید چون میتواند بخارات را از فضا حذف کند.
در حین جوشکاری از محافظ چشم استفاده کنید
وقتی که جوشکاری با چشمهای محافظت نشده انجام میشود، جوشکار ممکن است تنها با چند ثانیه قرار گرفتن در معرض اشعههای قوس جوشی، فلاش قوس الکتریکی را تجربه کند که یک وضعیت دردناک در چشم است و ممکن است تا چند ساعت طول بکشد.
از این رو، همیشه از کلاههای جوشکاری فیلتردار مناسب استفاده کنید که برای محافظت از چشمان جوشکار است. حتما یک عینک ایمنی تایید شده با محافظهای کناری و محافظ گوش انتخاب کنید.
جوشکاری گالوانیزه برای افرادی که هیچ دانش قبلی در مورد فرآیند ساخت فلز ندارند میتواند خطرناک باشد. همچنین مهم است که برای جوشکاری ِاین مواد، اقدامات احتیاطی ایمنی را یاد بگیرید.
داشتن رویکرد مناسب برای جوشکاری گالوانیزه بهترین راه برای مقابله با بعضی مشکلات است. اگر برای نیازهای خود در زمینه ساخت فلز نیاز به کمک دارید، با یک تولید کننده ماهر و با تجربهء ورقهای فلزی در تماس باشید.
منبع: CMAC