دانشنامه
از جوشکاری سرب چه می دانیم؟
جوشکاری این فلز مشابه جوشکاری فلزات دیگر است با این تفاوت که در این نوع جوشکاری نیازی به شار نیست. عموماً غیر از جوشکاری گاز، در این نوع جوشکاری از فرآیندهای دیگر استفاده نمی‌شود.
فلز سرب را چگونه تشخیص دهیم؟
تشخیص سرب به کمک رنگ ِیک سطح ناتمام (سفید ِمایل به خاکستری)، رنگ و ساختار یک سطح تازه شکسته شده(خاکستری روشن و کریستال مانند) و رنگ یک سطح تازه پر شده (سفید) انجام می‌گیرد.
گازهای مورد استفاده در جوشکاری سرب
برای جوشکاری سرب معمولاً از سه ترکیب مختلف گاز استفاده می‌شود:
– گاز اکسی استیلن
– گاز اکسی هیدروژن
– گاز اکسیژن یا گاز طبیعی
در حالیکه فرآیندهای اکسی استیلن و اکسی هیدروژن برای همه موقعیت‌ها رضایت‌بخش هستند، از گاز طبیعی اکسیژن برای جوشکاری در موقعیت سربالا استفاده نمی‌شود.
در واقع نوع جوشی که باید ساخته شود تعیین کننده فشار گاز مورد نیاز در فرآیند جوشکاری است: به طور کلی فشار گاز کم از ۲/۱-۱ تا ۵ پوند بر اینچ مربع (۳/۱۰تا ۵/۳۴ کیلو پاسکال) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مشعل جوشکاری سرب
اندازه مشعل مورد استفاده در جوشکاری این فلز نسبتاً کوچک است. به منظور آسانی کار، دریچه‌های اکسیژن و گاز قابل اشتعال در انتهای جلویی یک دسته قرار گرفته‌اند تا بتوانند به راحتی توسط انگشت شست دست ِنگهدارندهء مشعل تنظیم شوند؛ و نوک مشعل هم از نظر اندازه مته از ۷۸ تا ۶۸ متفاوت است.
سرهای کوچک مشعل مختص به سرب ۶ پوندی (۷/۲ کیلوگرم) (یعنی ۶ پوند در فوت مربع) و سرهای بزرگ‌تر ِآن خاص سرب ِسنگین‌تر هستند.
میله‌های جوش در جوشکاری سرب
میله‌های پرکننده باید از همان ترکیب سربی که قرار است جوش داده شود، باشند و اندازه قطر آنها از ۸/۱ تا ۴/۳ اینچ (۲/۳ تا ۱/۱۹ میلیمتر) متفاوت است.
در واقع از اندازه‌های کوچک‌تر این میله‌ها برای سرب سبک وزن و از اندازه‌های بزرگ‌تر ِآن برای سرب سنگین وزن استفاده می‌شود.
انواع اتصالات در جوشکاری سرب
اتصالات گوشه، لَپ (مفصل ساخته شده از دو فلز با نسبت پنجاه پنجاه) و کناره یا لبه، از جمله مفاصلی هستند که معمولاً در این نوع جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. از اتصال گوشه و لَپ در جوشکاری موقعیت صاف استفاده می‌شود؛ در حالیکه از اتصال لَپ در جوشکاری عمودی و موقعیت سربالا هم استفاده می‌شود. اتصال کناره یا فلنج فقط در شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه کاربرد جوشکاری سرب
برای انجام این جوشکاری موارد زیر باید مورد توجه قرار بکیرند:
- شعله باید خنثی باشد.
- شعله کاهش دهنده، باعث تولید دوده بر روی مفصل می‌شود.
- شعله اکسید کننده باعث تولید اکسیدهایی روی سرب مذاب شده و همجوشی را مختل می‌کند.
- یک شعله نرم و وسیع برای جوشکاری در موقعیت افقی خیلی مطلوب است.
- از شعله‌های نوک تیزتر عموماً در موقعیت‌های عمودی و سربالا استفاده می‌شود.
جریان سرب مذاب توسط شعله و معمولاً با حرکت نیم دایره یا شکل V کنترل می‌شود و در واقع همین حرکات، باعث می‌شوند که الگوی استخوان شاه ماهی در جوش سرب شکل بگیرد.
جهت و سوی جوشکاری سرب
جهت و سوی جوشکاری سرب به نوع اتصال و موقعیت آن بستگی دارد:
– موقعیت عمودی: در وضعیت عمودی، مفاصل لَپ از پایین مفصل شروع می‌شوند و به طور کلی در آن از میله جوشکاری استفاده نمی‌شود.
– موقعیت صاف: در این موقعیت ارجحیت با اتصالات پنجاه پنجاهی لَپ است، در حالیکه مشعل در مسیری نیم دایره به سمت اتصال حرکت می‌کند و دوباره از آن دور می‌شود. این موقعیت به فلز پرکننده نیاز دارد اما در اولین گذر از آن استفاده نمی‌شود.
– موقعیت سربالا: جوشکاری سرب در این موقعیت خیلی دشوار است و برای انجام آن، به مفصل لپ و یک شعله تند و تیز نیاز است. در موقعیت سربالا، مهره‌های مذاب باید کوچک باشند و عملیات جوشکاری باید به سرعت تکمیل شود.